Giữa nhịp sống hiện đại, kiến trúc phong cách Indochine trở thành làn gió hoài cổ, đưa con người tìm về những giá trị xưa cũ nhưng vẫn đầy tinh tế. Trong đó, gốm Bát Tràng – chất liệu truyền thống mang hồn đất, lửa và bàn tay tài hoa của nghệ nhân Việt đã trở thành điểm nhấn độc đáo, góp phần định hình bản sắc riêng cho không gian Indochine. Trong bài viết này, IMA Việt Nam sẽ đem đến cho bạn kiến trúc giao thoa Á – Âu cùng vẻ đẹp trầm mặc và cảm xúc của gốm Bát Tràng cho công trình Indochine.
Tìm hiểu về phong cách Indochine
Phong cách Indochine là một trường phái kiến trúc và nội thất hình thành trong giai đoạn Pháp thuộc (đầu thế kỷ 20), khi văn hóa phương Tây giao thoa với bản sắc truyền thống Á Đông. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa nét sang trọng, tinh tế của kiến trúc Pháp cổ điển và vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi của văn hóa, khí hậu và vật liệu bản địa ở Việt Nam cùng một số nước Đông Dương.
Đặc trưng nổi bật của phong cách Indochine là sự pha trộn giữa tính đối xứng, hình khối và chi tiết trang trí tinh xảocủa kiến trúc Pháp với chất liệu tự nhiên như gỗ, tre, gạch bông, gốm sứ… quen thuộc trong đời sống người Việt. Không gian Indochine thường toát lên vẻ đẹp hoài cổ, lãng mạn nhưng vẫn thoáng đãng, tiện nghi, phù hợp với khí hậu nhiệt đới.
Tìm hiểu về vật liệu gốm Bát Tràng
Gốm Bát Tràng là dòng sản phẩm gốm sứ truyền thống nổi tiếng của làng nghề Bát Tràng huyện Gia Lâm, Hà Nội, với lịch sử hình thành và phát triển hơn 700 năm. Đây là loại vật liệu được làm từ đất sét tinh luyện, qua nhiều công đoạn thủ công như tạo hình, tráng men, vẽ hoa văn rồi nung ở nhiệt độ cao để tạo nên độ bền chắc, màu men bóng đẹp và họa tiết tinh xảo.
Sản phẩm gốm Bát Tràng rất đa dạng, từ đồ gia dụng, đồ thờ cúng, đến đồ trang trí nội – ngoại thất và vật liệu kiến trúc. Nhờ đặc tính bền, chịu nhiệt tốt, ít thấm nước, cùng hoa văn mang đậm bản sắc văn hóa Việt, gốm Bát Tràng không chỉ là vật liệu phục vụ đời sống thường nhật mà còn được ứng dụng rộng rãi trong thiết kế, trang trí nhà ở theo nhiều phong cách, đặc biệt là phong cách Indochine, tân cổ điển hay hiện đại pha truyền thống.
Ứng dụng của gốm Bát Tràng trong kiến trúc phong cách Indochine
Ốp tường và trang trí mặt tiền
Trong kiến trúc phong cách Indochine, gốm Bát Tràng không chỉ dừng lại ở vai trò vật liệu, mà còn trở thành “hồn cốt” tạo nên vẻ đẹp tinh tế và trường tồn. Những viên gạch gốm với sắc men rạn cổ, men lam trầm mặc hay men ngọc óng ánh, khi được ốp lên các mảng tường nội – ngoại thất, mang đến cảm giác vừa ấm áp vừa sang trọng, gợi nhớ không khí hoài cổ của Đông Dương xưa.
Đặc biệt, ở mặt tiền công trình, các phù điêu gốm, hoa văn thủ công hay gạch hoa gốm tinh xảo hòa quyện cùng mái vòm và hệ cột mang đến sự kết hợp hài hòa giữa nét Á Đông mềm mại và dấu ấn Pháp cổ điển. Không chỉ đẹp mắt, gốm Bát Tràng còn bền vững trước thời tiết, giữ màu sắc lâu dài, làm cho diện mạo công trình trở nên nổi bật, khác biệt và giàu giá trị văn hóa.
Có thể nói, ứng dụng gốm Bát Tràng trong ốp tường và trang trí mặt tiền chính là cách thổi hồn nghệ thuật truyền thống vào không gian sống, biến mỗi công trình thành một tác phẩm vừa sang trọng, vừa mang đậm bản sắc.
Lát sàn và hiên nhà
Gốm Bát Tràng là lựa chọn bền vững và giàu giá trị thẩm mỹ khi ứng dụng cho lát sàn và hiên nhà trong kiến trúc Indochine. Với khả năng chịu lực tốt, chống trơn trượt và ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết, gạch gốm giúp không gian sử dụng lâu dài mà vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên bản. Ở khu vực sàn nhà, gốm mang đến sự mát mẻ, dễ vệ sinh và tạo hiệu ứng thẩm mỹ nhờ các tông màu men trầm ấm, hoa văn thủ công hoặc bề mặt mộc tự nhiên.
Đối với hiên nhà, gạch gốm không chỉ làm nổi bật nét cổ điển đặc trưng, mà còn kết nối hài hòa giữa không gian bên trong và cảnh quan bên ngoài, tạo cảm giác gần gũi và thoải mái cho gia chủ cũng như khách ghé thăm. Đây chính là một giải pháp vừa thực tế, vừa giàu tính nghệ thuật cho công trình Indochine.
Nội thất và đồ trang trí
Trong thiết kế nội thất phong cách Indochine, gốm Bát Tràng không chỉ hiện diện như một vật liệu trang trí, mà còn trở thành yếu tố kết nối tinh tế giữa tính tiện dụng và giá trị nghệ thuật. Từ những bình hoa thanh thoát, lọ lộc bình uy nghi, chậu cảnh đầy sức sống cho đến các mẫu đèn gốm tỏa ánh sáng ấm dịu, mỗi sản phẩm đều mang sắc men trầm lắng – men lam cổ kính, men ngọc sang trọng hay men rạn mộc mạc – góp phần tạo nên không gian vừa sang trọng, vừa đậm chất hoài cổ.
Bên cạnh các món đồ trang trí rời, gốm Bát Tràng còn được ứng dụng trực tiếp vào những chi tiết nội thất: bàn trà ghép gốm, mặt bàn bếp điểm xuyết gạch gốm, hay những viên gạch thủ công lát và ốp trong kệ tủ. Chính sự kết hợp này mang lại không chỉ độ bền, khả năng chống ẩm và dễ vệ sinh, mà còn giúp mỗi góc nhà trở thành một “tác phẩm sống”.
Khi đặt cạnh chất liệu gỗ tự nhiên, mây tre đan hay vải mềm mại – những yếu tố quen thuộc trong Indochine – gốm Bát Tràng tạo nên sự hòa quyện hoàn hảo: vừa ấm cúng, gần gũi, vừa toát lên vẻ đẹp tinh tế và cá tính riêng cho từng công trình. Có thể nói, mỗi món đồ gốm không đơn thuần là phụ kiện trang trí, mà là cách gia chủ gửi gắm tinh hoa văn hóa truyền thống, đồng thời khẳng định gu thẩm mỹ trong nhịp sống hiện đại.
Yếu tố phong thủy và giá trị văn hóa
Trong kiến trúc Indochine, gốm Bát Tràng không chỉ đóng vai trò thẩm mỹ mà còn được ứng dụng rộng rãi như một giải pháp phong thủy giúp cân bằng năng lượng và mang lại may mắn cho gia chủ. Ở không gian phòng khách – nơi được coi là trung tâm đón sinh khí – một đôi lộc bình gốm đặt cân đối hai bên kệ hoặc góc phòng không chỉ làm nổi bật vẻ sang trọng mà còn tượng trưng cho sự tròn đầy, thu hút tài lộc và giữ vượng khí trong nhà.
Trong không gian thờ cúng, chân đèn, lư hương, bình hoa bằng gốm men lam hoặc men rạn góp phần tạo sự trang nghiêm, giữ cho không gian thanh tịnh, mang đến cảm giác an yên và sự gắn kết tâm linh. Bên cạnh đó, gạch gốm thủ công cũng được sử dụng để lát sàn hoặc ốp tường ở khu vực cửa chính, hành lang, với quan niệm “chặn tà – giữ khí”, vừa làm đẹp vừa giúp ổn định nền móng phong thủy cho ngôi nhà.
Đặc biệt, màu men gốm cũng mang nhiều ý nghĩa: men lam tượng trưng cho sự bình an, hợp mệnh Thủy và Kim; men xanh ngọc biểu trưng cho sinh sôi, thịnh vượng, hợp mệnh Mộc; men vàng, nâu đất gắn liền với sự bền vững, hợp mệnh Thổ; trong khi men đỏ hay men cam lại thể hiện nguồn năng lượng mạnh mẽ, may mắn, hợp mệnh Hỏa.
Sự đa dạng về màu sắc và hình dáng giúp gốm Bát Tràng có thể linh hoạt ứng dụng trong nhiều không gian, từ nội thất đến mặt tiền, vừa làm đẹp, vừa hỗ trợ phong thủy. Chính những giá trị này khiến gốm Bát Tràng trở thành lựa chọn không thể thiếu trong các công trình Indochine, nơi cái đẹp không chỉ được cảm nhận bằng thị giác mà còn lan tỏa thành sự cân bằng, thịnh vượng và bình an cho cả gia đình.
Lời kết
Có thể nói, gốm Bát Tràng trong kiến trúc Indochine không chỉ là vật liệu xây dựng hay trang trí, mà còn là biểu tượng của sự giao hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa nghệ thuật và đời sống, mỗi viên gạch, mỗi sản phẩm gốm đều chứa đựng hơi thở của đất trời, tinh hoa làng nghề và niềm tự hào văn hóa Việt. Do vậy, gốm Bát Tràng trong không gian Indochine vì thế không chỉ tạo nên vẻ đẹp thẩm mỹ bền lâu, mà còn thổi hồn bản sắc dân tộc vào từng công trình, để mỗi ngôi nhà trở thành một “bản giao hưởng” hài hòa giữa quá khứ và hiện tại.